พระขุนแผน พิมพ์ซุ้มเหลือบ กรุวัดบ้านกร่าง

19 มีนาคม 2562 ยอดผู้ชม 8349 ครั้ง
ชื่อพระ:
พระขุนแผน พิมพ์ซุ้มเหลือบ
พิมพ์พระ:
พิมพ์ซุ้มเหลือบ
เนื้อพระ:
เนื้อดินเผา
ชื่อวัด:
กรุวัดบ้านกร่าง
จังหวัด:
สุพรรณบุรี
พุทธศักราช:
พุทธศตวรรษที่ 22
"พระกรุบ้านกร่างนั้นมีอยู่มากมายหลายพิมพ์ ผู้เขียนจะได้จำแนกออกมาให้ได้รู้กัน แต่ที่เหมือนกันหมดทุกพิมพ์ก็คือ เนื้อพระ ไม่ว่าจะเป็นพิมพ์ไหนก็ต้องเป็นเนื้อเดียวกันหมด คือจะเป็นเนื้อดินหยาบเต็มไปด้วยเม็ดกรวดทราย มีโพรงอากาศ ส่วนที่เนื้อละเอียดก็มีแต่ก็จะหยาบกว่าพระเนื้อดินของกรุอื่น ๆ" วัดบ้านกร่าง ตั้งอยู่ ตำบลศรีประจันต์ อำเภอศรีประจันต์ จังหวัดสุพรรณบุรี ฝั่งทิศตะวันตกของแม่น้ำสุพรรณ (ท่าจีน) ตรงข้ามตัวตลาด และที่ว่าการอำเภอศรีประจันต์ เป็นวัดที่สร้างมาในสมัยอยุธยา พระที่แตกกรุออกมาจากวัดบ้านกร่างนั้น ส่วนใหญ่จะเป็นพระตระกูลขุนแผนพิมพ์ต่าง ๆ มีจำนวนมากมายนับเป็นหมื่น ๆ องค์ เป็นเนื้อดินทั้งหมด สถานที่พบ พบในเจดีย์เก่าซึ่งได้ชำรุดทรุดโทรมมาก พระวัดบ้านกร่าง สันนิษฐานว่า สมเด็จพระนเรศวรมหาราชได้เดินทัพมาถึงเมืองสุพรรณ เพื่อนำทัพมารบกับพม่าโดยมีพระมหาอุปราชาเป็นแม่ทัพใหญ่ โดยได้สร้างพระไว้ที่วัดบ้านกร่าง อำเภอศรีประจันต์ เพื่อให้ทหารไว้ใช้ในการรบครั้งนั้น เมื่อรบชนะแล้วเป็นคติของคนโบราณ เมื่อมิได้ใช้พระแล้วก็จะไม่นำติดตัวกลับบ้าน แต่จะนำมารวมกันไว้ที่วัดแล้วก็สร้างเจดีย์บรรจุพระเอาไว้ทั้งหมด จึงเข้าใจว่าผู้ที่สร้างพระบ้านกร่างก็คือ สมเด็จพระนเรศวรนั่นเอง อีกสาเหตุหนึ่งนั้น พระบ้านกร่างเป็นพระพิมพ์เดียวกับพระกรุวัดใหญ่ชัยมงคล อยุธยา ซึ่งมีหลักฐานแน่นอนว่าสมเด็จพระนเรศวรเป็นผู้สร้างพระพิมพ์เดียวกัน นั่นคือ พระขุนแผนเคลือบ ของวัดใหญ่ชัยมงคลเป็นพระพิมพ์เดียวกับพระขุนแผนบ้านกร่าง ผิดกันที่เนื้อ และความประณีต กล่าวคือ พระของกรุวัดบ้านกร่างเนื้อพระจะหยาบ และความประณีตสู้ของขุนแผนกรุวัดใหญ่ชัยมงคลไม่ได้ เข้าใจว่าต้องการรีบสร้างให้ทันเวลาในการทำศึก วัสดุในการทำและความประนีตจึงหยาบกว่าของวัดใหญ่ชัยมงคล เพราะฉะนั้น จึงสรุปได้ว่า พระขุนแผนของกรุวัดบ้านกร่างน่าจะสร้างก่อนพระขุนแผนเคลือบ ของกรุวัดใหญ่ชัยมงคล พระกรุบ้านกร่างนั้นมีอยู่มากมายหลายพิมพ์ ผู้เขียนจะได้จำแนกออกมาให้ได้รู้กัน แต่ที่เหมือนกันหมดทุกพิมพ์ก็คือ เนื้อพระ ไม่ว่าจะเป็นพิมพ์ไหนก็ต้องเป็นเนื้อเดียวกันหมด คือจะเป็นเนื้อดินหยาบเต็มไปด้วยเม็ดกรวดทราย มีโพรงอากาศ ส่วนที่เนื้อละเอียดก็มีแต่ก็จะหยาบกว่าพระเนื้อดินของกรุอื่น ๆ เรื่องของพุทธคุณของพระกรุวัดบ้านกร่างนั้นเป็นที่รู้กันว่า สร้างในการศึกสงคราม เพราะฉะนั้นจึงยอดเยี่ยมในทางแคล้วคลาด คงกระพันชาตรีเป็นหลัก แต่มีผู้กล่าวขานกันมานานเลยทีเดียวว่า พระขุนแผนบ้านกร่างนั้นยอดเยี่ยมทางมหานิยมสูงมาก ผู้เขียนเข้าใจว่า เพราะชื่อที่มีการตั้งตามชื่อพระเอกในวรรณคดีคือ "ขุนแผน" นั่นเอง จึงมีความเข้าใจเป็นอย่างนั้น