พระชินราชใบเสมา

พระชินราชใบเสมา เป็นพระที่กำเนิดที่วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ หรือวัดใหญ่ เป็นพระศิลปะแบบอู่ทองยุคต้น สันนิษฐานว่าผู้ที่สร้างคือ “พระมหาธรรมราชลิไท” พระมหากษัตริย์ของกรุงสุโขทัยเมื่อครั้งครองเมืองพิษณุโลก พระชินราชใบเสมาเป็นพระที่กำเนิดที่วัดใหญ่และเป็นวัดเดียวกันกับพระชินราชองค์ใหญ่ ซึ่งเป็นพระประธานของวัด จึงนำพระนามของท่านมาเป็นชื่อของพระเครื่องที่ขุดค้นพบ ก็คือ พระชินราชใบเสมานั่นเอง สาเหตุที่เรียกว่า “ใบเสมา” ก็เพราะองค์พระนั่งประทับอยู่ในซุ้มเรือนแก้ว ที่มีลักษณะคล้ายใบเสมาที่อยู่รอบโบสถ์ จึงนำสัณฐานรูปร่างของใบเสมามาเป็นชื่อพระอีกด้วย พระชินราชใบเสมา แตกกรุออกมาเมื่อประมาณปี พ.ศ. ๒๔๔๐ ในสมัยสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวง รัชกาลที่ ๕ ได้มีประชาชนนำทูลเกล้าฯถวาย พระองค์ก็ทรงนำมาแจกจ่ายให้แก่พสกนิกรที่ติดตามอย่างถ้วนหน้า นอกจากจะพบที่วัดพระศรีรัตนมหาธาตุแล้วยังมีผู้พบที่กรุอื่นอีก คือกรุพระปรางค์ กรุอัฎฐารส กรุเขาสมอแคลง กรุพรหมพิราม และที่กรุเขาพนมเพลิง แต่ความนิยมอยู่ที่วัดพระศรีรัตนมหาธาตุมากที่สุด พระที่ถูกค้นพบมีชนิดเนื้อชินเงิน เนื้อสำริด เนื้อดิน เนื้อชินเขียว มีบางท่านเคยบอกเล่าว่าเคยพบเนื้อทองคำด้วย แต่ว่าน้อยมากแทบจะไม่มีให้เห็นในวงการฯ พระชินราช ใบเสมา เป็นพระที่สร้างศิลปะแบบอู่ทองยุคต้น เพราะฉะนั้นพระพักตร์ของท่านจึงดูเข้มคล้ายกับยิ้มเครียดๆแผ่งไปด้วยความมีอำนาจ โดยเฉพาะพระศกหรือเส้นผม จะทำลักษณะเห็นเป็นเส้นๆ แสดงถึงความเป็นเอกลักษณ์ของพระพิมพ์นี้เลยทีเดียว พระชินราชใบเสมา ที่ค้นพบมีด้วยกันหลายพิมพ์ คือ พิมพ์ใหญ่ฐานสูง พิมพ์ใหญ่ฐานเตี้ย พิมพ์กลางฐานสูง พิมพ์กลางฐานเตี้ย พิมพ์เล็กฐานสูงและเตี้ย ปัจจุบันพระชินราชใบเสมาถือเป็นพระเนื้อชินที่เป็นพระหลักที่หายาก สนนราคาจึงจัดว่าสูงมากพอสมควร ส่วนทางด้านพุทธคุณนั้น สูงทางด้านแคล้วคลาด เมตตาและความมีอำนาจ โดยเฉพาะ ผู้ที่ต้องปกครองดูแลผู้คนควรจะมีติดตัวไว้สักองค์หนึ่ง